Το Τμήμα ιδρύθηκε το 2007, σύμφωνα με το Π.Δ. 136, ως Τμήμα Σλαβικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η εκπαιδευτική λειτουργία του Τμήματος ξεκίνησε το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009. Το 2016, βάσει της απόφασης του Π.Δ. 78/04-08-2016, το Τμήμα μετονομάστηκε σε Τμήμα Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Σλαβικών Σπουδών. Στο Τμήμα ιδρύθηκαν οι εισαγωγικές κατευθύνσεις: α) Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας, και β) Σλαβικών Σπουδών. Η έναρξη του προγράμματος προπτυχιακών σπουδών της κατεύθυνσης Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας πραγματοποιήθηκε το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017. Το Τμήμα απονέμει ενιαίο πτυχίο και τίτλους σπουδών μέχρι και διδακτορικό δίπλωμα.
Η καλλιέργεια και η προαγωγή, μέσω της διδασκαλίας και της έρευνας, της γλώσσας-γλωσσολογίας, της λογοτεχνίας, της ιστορίας και του πολιτισμού της Ρωσίας και των άλλων Σλαβικών χωρών συνιστούν δύο από τους βασικούς στόχους του Τμήματος Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Σλαβικών Σπουδών. Το Τμήμα είναι απαρέγκλιτα προσηλωμένο στην παροχή άρτιας επιστημονικής κατάρτισης και πολυδιάστατων γνώσεων, στην ενίσχυση της ικανότητας για κριτική σκέψη και ανάλυση, καθώς και στην ανάπτυξη της κοινωνικής και της ευρύτερης πολιτιστικής συνείδησης, ώστε οι φοιτητές και οι φοιτήτριες, ως νέοι επιστήμονες, να κατέχουν όλα τα απαραίτητα εφόδια τόσο για επαγγελματική σταδιοδρομία, όσο και για ενεργή συμμετοχή στον σύγχρονο κόσμο. Στο ισχύoν πρόγραμμα σπουδών είναι ενσωματωμένο εγκεκριμένο από το ΙΕΠ πρόγραμμα παιδαγωγικής και διδακτικής επάρκειας.
Με γνώμονα την πολυμερή και διεπιστημονική κατάρτιση των διδασκομένων, στο πλαίσιο της υλοποίησης του υφιστάμενου προγράμματος σπουδών, το Τμήμα Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Σλαβικών Σπουδών συνεργάζεται με άλλα Τμήματα της Φιλοσοφικής Σχολής. Το Τμήμα παράλληλα συμμετέχει στα Προγράμματα ERASMUS+, ERASMUS MUNDUS και CIVIS, δίνοντας τη δυνατότητα στους φοιτητές και στις φοιτήτριές του να λάβουν υποτροφία και να φοιτήσουν για ένα εξάμηνο σε συνεργαζόμενα με αυτό πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού.